Xung quanh vụ hãng Taxi Vinasun kiện Grab Việt Nam…HĐXX đã buộc hãng gọi xe qua mạng này bồi thường 4.8 tỉ đồng. Vụ việc tưởng chừng như đã xong, nhưng sau đó trên trang chủ của Grab đã đưa ra một phản hồi về bản án sơ thẩm của tòa án nhân dân TPHCM.
Dẫn nguồn từ Grab Việt Nam:
Một ngày thực sự đáng thất vọng cho lĩnh vực công nghệ và đầu tư nước ngoài khi rõ ràng rằng việc đổi mới, sáng tạo không còn được xem trọng.
Đầu tiên, bản án sơ thẩm của Tòa án Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh hôm nay rõ ràng đã gửi đi một thông điệp tiêu cực đến các công ty công nghệ và các doanh nghiệp trong và ngoài nước muốn đầu tư, sáng tạo, phát triển và mở ra tiềm năng mới cho nền kinh tế số đang phát triển rất mạnh mẽ và sôi động tại Việt Nam. Bản án này sẽ tạo ra một tiền lệ xấu cho các doanh nghiệp truyền thống khác và gián tiếp khuyến khích họ tìm lối thoát dễ dàng và duy trì tình trạng trì trệ bằng cách kiện các đối thủ, thay vì cần liên tục đổi mới, ứng dụng công nghệ để duy trì ưu thế cạnh tranh. Một vụ án với bản chất phản cạnh tranh như thế này thật sự đang tạo ra ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường đầu tư nước ngoài và đặt ra những điều kiện kinh doanh vô cùng thử thách đối với các công ty công nghệ cao cũng như các nhà đầu tư nước ngoài. Bản án cũng có thể đưa ra tín hiệu rằng các công ty giờ đây không cần phải đổi mới, tư duy sáng tạo nữa khi không đủ khả năng cạnh tranh với các đối thủ trên thị trường.
Thứ hai, bản án sơ thẩm đã đi ngược với mục tiêu theo đuổi định hướng cách mạng công nghiệp 4.0 và nền kinh tế số của Chính phủ Việt Nam. Phương thức phản cạnh tranh của Vinasun đã thành công trong việc cản trở đổi mới sáng tạo – đây là một bước thụt lùi nghiêm trọng và là một sự thất bại dành cho các doanh nghiệp và tài năng công nghệ, những người thực sự muốn sử dụng công nghệ để cải thiện cuộc sống của người dân, cũng như hàng trăm ngàn người dân Việt Nam đang dựa vào nền kinh tế chia sẻ để cải thiện cuộc sống của bản thân cũng như gia đình họ. Có thể thấy rằng bản án sơ thẩm của tòa án đã chọn cách bảo hộ cho cách thức kinh doanh cũ, thay vì cổ vũ công nghệ để thúc đẩy các doanh nghiệp truyền thống hoạt động hiệu quả và đổi mới, sáng tạo hơn. Chỉ có thời gian mới có thể cho chúng ta thấy được bản án này ảnh hưởng đến lợi ích quốc gia lâu dài như thế nào. Không có lối tắt để đạt được thành công bền vững, nhưng thông qua bản án sơ thẩm này, Tòa đã khuyến khích những hành vi không đáng có như thế.
Toàn bộ quá trình tố tụng cho đến bản án sơ thẩm ngày hôm nay của Tòa án nhân dân của Thành phố Hồ Chí Minh thật sự rất đặc biệt trên nhiều khía cạnh. Bản án chắc chắn đã đặt ra nhiều câu hỏi vẫn chưa được trả lời, và nhiều người sẽ tự hỏi liệu công lý đã thực sự được thực thi hay chưa.
Chúng tôi rất ngạc nhiên khi Hội đồng xét xử đã đã bỏ qua toàn bộ kiến nghị của đại diện của Viện Kiểm sát Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh rằng Vinasun đã không thể chứng minh được mối quan hệ nhân quả giữa các thiệt hại nếu có của họ và những cáo buộc vi phạm pháp luật mà họ đưa ra với Grab. Điều này càng được khẳng định khi Đại diện Viện Kiểm sát Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh tuyên bố rằng việc Công ty cổ phần thẩm định – giám định Cửu Long (gọi tắt là Cửu Long) tiếp tục vắng mặt để tham gia quá trình tranh luận là vi phạm quy định pháp luật. Đại diện Viện Kiểm sát cũng nhấn mạnh rằng có rất nhiều sai sót rõ ràng và cơ bản trong phương pháp tiếp cận và cách tính toán thiệt hại của Cửu Long, từ đó không thể đưa đến kết luận rằng hoạt động kinh doanh của Grab tại Việt Nam là nguyên nhân duy nhất gây ra sự sụt giảm lợi nhuận của Vinasun.
Với rất nhiều nội dung không rõ ràng, nhiều sai sót và nhiều câu hỏi chưa được trả lời, cũng như việc thiếu cơ sở pháp lý và bằng chứng để chứng minh mối quan hệ nhân quả trực tiếp giữa các thiệt hại nếu có của Vinasun và các hoạt động kinh doanh của Grab, bản án sơ thẩm hôm nay chắc chắn cần phải được xem xét lại để đảm bảo tính công bằng của một bản án. Chúng tôi đặc biệt quan ngại khi Hội đồng xét xử đã tiếp tục thừa nhận tính hợp pháp của báo cáo đánh giá của Cửu Long, một công ty thẩm định thậm chí không cần xuất hiện tại tòa để bảo vệ những kết luận thiếu sót của họ, cũng như hai nghiên cứu thị trường được Vinasun thuê thực hiện, trong đó độ tin cậy và sự khách quan đã được đặt câu hỏi trong các phiên xét xử vừa qua. Tất cả các kết luận thiếu sót của họ đã được Hội đồng xét xử chấp nhận làm cơ sở để đưa ra phán quyết ngày hôm nay. Rõ ràng, quyền và lợi ích hợp pháp của chúng tôi đối với một phiên tòa công bằng và đúng trình tự tố tụng rõ ràng đã không được xem xét.
Thật đáng buồn khi Vinasun, với phương pháp phản cạnh tranh để phản ứng lại sự sụt giảm lợi nhuận trong kinh doanh, dường như đã đạt được mục đích. Dù đúng hay sai, với việc vượt quá thẩm quyền, tham gia xác định bản chất hoạt động kinh doanh của một doanh nghiệp, Tòa án có thể đã tạo ra một tiền lệ xấu cho những phiên tòa không công bằng và phản cạnh tranh có thể xảy ra. Trong tương lai, bất cứ công ty nào, nếu không hài lòng với bản chất hoạt động kinh doanh của một doanh nghiệp khác, sẽ lạm dụng và lợi dụng tòa án để kiện đối thủ và đạt được một phán quyết mà không cần xem xét những kết luận về chính sách của các cơ quan quản lý nhà nước. Chúng tôi sẽ kháng cáo với phán quyết sơ thẩm này của Tòa án Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh. Chúng tôi hy vọng tòa án cấp cao hơn sẽ nghiên cứu tài liệu và các luận cứ tranh tụng cẩn trọng hơn để đưa ra phán quyết một cách có trách nhiệm, vì lợi ích của người tiêu dùng, vì môi trường đầu tư lành mạnh và đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật.
Ở thời điểm này, chúng tôi không chắc rằng liệu Chính phủ có đồng thuận với quan điểm của bản án sơ thẩm của Tòa án Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh trong việc cắt đi đôi cánh của các công ty công nghệ và đẩy họ về lối kinh doanh cũ kỹ và lỗi thời hay không.
Xây dựng các khuôn khổ pháp lý đối với dịch vụ xe hợp đồng điện tử là một công việc phức tạp – từ Đề án thí điểm theo Quyết định 24 cho đến dự thảo Nghị định 86 hiện tại. Không công bằng khi xác định bản chất doanh nghiệp trong khi khung pháp lý cho xe hợp đồng điện tử vẫn còn đang trong quá trình thảo luận, chỉnh sửa. Chúng tôi vẫn hy vọng phán quyết ngày hôm nay không ảnh hưởng đến nỗ lực và cam kết hướng đến cách mạng 4.0 của Chính phủ, và các cơ quan chức năng có liên quan vẫn đi theo định hướng đúng đắn nhằm tạo điều kiện cho các mô hình kinh doanh mới như xe hợp đồng điện tử có thể phục vụ người dân một cách tốt nhất trong bối cảnh của nền kinh tế chia sẻ. Lĩnh vực xe hợp đồng điện tử nay đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống của người dân và không nên bị ép buộc phải đi lùi – bị định danh và cung cấp những dịch vụ tương tự như taxi. Chúng tôi sẽ tiếp tục làm việc chặt chẽ với các cơ quan chức năng có liên quan để hướng đến một khung pháp lý hài hòa và công bằng cho mọi doanh nghiệp, sao cho tất cả các bên cùng có lợi. Lẽ đương nhiên, Việt Nam sẽ không thể nào đi lùi lại trong khi các quốc gia láng giềng ở Đông Nam Á như Singapore, Philippines, Malaysia, Campuchia đã nhanh chóng nắm bắt lợi thế của lĩnh vực xe hợp đồng điện tử.
Bất chấp phán quyết này, chúng tôi kiên quyết bảo vệ uy tín và thương hiệu của mình trước những cáo buộc vô lý, sai sự thật và vô văn cứ do phía Vinasun đưa ra nhằm chống lại chúng tôi tại tòa và dẫn dắt công chúng trong những ngày này. Điều này đồng nghĩa với việc chúng tôi đang chuẩn bị cho một vụ kiện Vinasun và một số bên khác nếu họ không rút lại các cáo buộc vô căn cứ nhắm vào Grab trong suốt nhiều tháng qua nhằm đánh lạc hướng dư luận trong vụ kiện này, và dẫn đến bản án sơ thẩm ngày hôm nay của Tòa án Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh.
Hoạt động của Grab tại Việt Nam luôn tuân thủ mọi quy định pháp luật hiện hành. Chúng tôi luôn là một doanh nghiệp có trách nhiệm tại Việt Nam và hoàn thành đầy đủ mọi nghĩa vụ thuế. Chúng tôi đã giải trình tại tòa và muốn nhấn mạnh một lần nữa rằng chúng tôi KHÔNG VI PHẠM bất kỳ điều nào trong quá trình thực hiện Đề án 24 và không trốn tránh bất kỳ nghĩa vụ thuế nào như những gì Vinasun đã vu khống một cách vô trách nhiệm. Điều này đã được các cơ quan Chính phủ ghi nhận thông qua các hành động cụ thể như kéo dài thời gian thí điểm xe hợp đồng điện tử để tiếp tục phục vụ người dân Việt Nam, cũng như đã được các cơ quan thuế xác nhận đầy đủ việc tuân thủ nghĩa vụ thuế của Grab.
Chúng tôi chân thành cảm ơn các chuyên gia trong nhiều lĩnh vực và người dân Việt Nam – những người đã lên tiếng mạnh mẽ trong suốt nhiều tháng qua để ủng hộ một phán quyết công bằng, cũng như đã nhấn mạnh sự thật rằng đây chẳng phải là chiến thắng vẻ vang gì cho Vinasun khi “thắng” một cách không công bằng tại tòa trong khi vẫn cố tình không chịu nhận ra vấn đề thật sự vì sao khách hàng không chọn Vinasun nữa. Nếu có ai chiến thắng trong phiên tòa này, chúng tôi tin rằng đó chính là người dân Việt Nam khi họ đã hiểu rõ hơn về cách mạng công nghiệp 4.0, và về phán quyết ngày hôm nay đã đi ngược lại những gì Chính phủ Việt Nam vẫn luôn ủng hộ mạnh mẽ như thế nào.
Grab cam kết lâu dài trong việc góp phần đưa Việt Nam tiến nhanh đến cách mạng công nghiệp 4.0, và chúng tôi đã dần xây dựng được một nền tảng vững mạnh. Dù rất thất vọng với kết quả của phiên tòa, kết quả của phiên tòa sơ thẩm không ngăn cản cam kết của chúng tôi đối với đất nước và người dân Việt Nam. Người dân Việt Nam mong muốn và xứng đáng được hưởng những công nghệ và dịch vụ tốt nhất trên thị trường. Grab đang hoạt động để đáp ứng điều này.
Nhằm mang những lợi ích kinh tế và xã hội lớn hơn đến Việt Nam, Grab đã vươn xa hơn lĩnh vực xe hợp đồng điện tử để trở thành siêu ứng dụng cho cuộc sống hằng ngày của Đông Nam Á. Điều này sẽ giúp chúng tôi không chỉ đáp ứng tốt hơn mọi nhu cầu trong cuộc sống hằng ngày của người dân Việt Nam, mà còn hỗ trợ các doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Việt Nam có thể phát triển và mở rộng quy mô nhanh hơn. Những giá trị cộng thêm vô cùng to lớn mà chúng tôi đang mang đến cho người dân Việt Nam thông qua công nghệ là vô tận – từ xe hợp đồng điện tử, giao nhận hàng hóa, giao nhận thức ăn cho đến thanh toán không dùng tiền mặt.